देेशकै अग्रणी दूरसञ्चार सेवाप्रदायक कम्पनीको प्रमुख हुनुभएको छ । १३ जना प्रतिस्पर्धीहरु, त्यसमा पनि आफ्नै हाकिमलाई उछिनेर यो पदमा आइपुग्दा कस्तो महसुस भयो ?
धेरै नै खुुसी लागेको छ । नेपालकै ठूलो दूरसञ्चार सेवा प्रदायक कम्पनीमा पहिलोपटक खुल्ला प्रतिस्पर्धामा प्रवन्ध निर्देशक छनोट भएकी छु । खुसी लागेको छ र उत्साहित पनि भइरहेकी छु ।
तपाईहरुवीच कसरी प्रतिस्पर्धा गराइयो ?
खुल्ला प्रतिस्पर्धाका लागि चारवटा विषयमा कार्यकारी दाबी गर्नेले आफ्नो कार्ययोजना पेश गरेका थियौं । जसमा संस्थानको अवस्था, कसरी यो हालतमा आइपुग्यो, कम्पनीभित्र रहेका समस्या, सबल पक्ष र चुनौतीलगायतका विषय रहेका थिए । हामी सबैले कम्पनी सुधारको कार्ययोजना पेश गरेका थियौं । यसमा तीन वर्षको कार्यकालमा के गरेर संस्थानलाई माथि लैजान सक्नुहुन्छ भने प्रश्नहरु थिए ।
मैले टेलिकमलाई माथि लैजान धेरै अवसर देखेकी छु । कमजोरी पनि छन्, यसलाई पनि देखेकी छु । नयाँ नयाँ प्रविधिसँगै अगाडि बढ्न सहज छ भन्दै मैले आफ्नो तर्फबाट अवसर र सवल पक्षहरु औंल्याएँ । यसमा हामीसँग रहेको प्राविधिक पक्ष र नन् प्राविधिक दुबै विषयलाई बढाउँदै संस्था सुधार गर्न सकिन्छ भन्ने नै मेरो प्रमुख प्रस्तुती थियो । प्रतिस्पर्धीसँग बजारमा उपस्थित हुने सक्ने गरी मैले पेश गरेको यही योजनाले मलाई यो ठाउँमा ल्याएको मैले सोचेकी छु ।
तपाई हाकिम भएर आइसकेपछि अब टेलिकमबाट ग्राहकहरुले कस्ता-कस्ता नयाँ सेवा प्रयोग गर्न पाउने अपेक्षा गर्न सकिएला ?
टेलिकमबाट अब ग्राहकहरुले आइपी टीभी, भ्वाइस भिडियो डिमाण्ड मोबाइल मनीजस्ता नयाँ-नयाँ सेवा प्रयोग गर्न पाउनेछन् । तर, मैले बोलेका यी सबै काम र योजना पूरा गर्न थुप्रै चुनौती छन् । सबैभन्दा पहिले त नेपाल सरकारले बनाउनुपर्ने ऐन कानुन नै हो । लोडसेडिङका कारण पावर ब्याक राखे पनि समस्या सिर्जना भइरहेको छ । योसँगै सडक विस्तारले गर्दा हाम्रो संरचना धेरै नै क्षति भएको छ । मेलम्ची खानेपानीको पाइप विस्तार र टेन्डर प्रक्रिया मुख्य चुनौती छ ।
फोरजी सेवा विस्तारको तयारी कस्तो छ ? कहिलेदेखि काठमाण्डौका उपभोक्ताले फोरजी इन्टरनेट सेवा प्रयोग गर्न पाउँछन् ?
हाम्रो तर्फबाट फोरजी विस्तारका लागि तयारी गरिरहेका छौं । फोरजी सेवा विस्तारका लागि प्राधिकरणले अनुमति दिएको दुई महिनाभित्र काठमाडौंका उपभोक्ता तथा देशका मुख्य-मुख्य शहरमा फोरजी सेवा विस्तार हुन्छ ।
तर, निजी सेवाप्रदायकलाई भन्दा हामीलाई सेवा विस्तारमा ऐन कानुनले केही समय लाग्न सक्छ । कुनै एउटा निर्णय गर्न पनि म एक्लैले गर्न मिल्दैन । करिब १० जनासँग सोध्नुपर्ने हुन्छ । त्यसपछि मात्रै प्रक्रिया सुरु हुने हुँदा समय लाग्नु स्वाभाविकै हो ।
चीनसँग इन्टरनेट ब्याण्डवीथ खरिद गर्ने प्रकृया कहाँ पुग्यो ? यसले गर्दा ब्याण्डवीथको मूल्य सस्तो पर्ने र त्यसले इन्टरनेटको मूल्यमा कमी आउने सम्भावना छ कि छैन ?
चीनसँग रसुवागढी हुँदै इन्टरनेट ब्याण्डवीथ खरिद प्रक्रिया मोटामोटी सम्पन्न भइसकेको छ । बाँकी रहेको प्रक्रिया तत्कालै सुरु हुन्छ । त्यसको मूल्य भने बजार मागको आधारमा निर्धारण हुन्छ । अहिले नै भन्न सक्ने अवस्था छैन ।
बुधबारमात्रै दूरसञ्चार प्राधिरकरणसँग करिब ५ अर्ब रुपैयाँमा २ वर्ष भित्र मध्यपहाडी लोकमार्गका ३२ जिल्लामा अप्टिकल फाइबर विस्तारका लागि सम्झौता गर्नुभएको छ । अब यो प्रक्रिया कहिलेबाट सुरु गर्नुहुन्छ । यसका कस्ता चुनौती छन् ?
टेलिकमले बुधबार मात्रै दूरसञ्चार प्राधिकरणसँग प्रदेश नम्बर १, २ र ३ को मध्यपहाडी लोकमार्गका ३२ जिल्लामा अप्टिकल फाइबर विस्तार गर्ने गरी सम्झौता गरेको छ । यो नै सबैभन्दा ठूलो योजना हो । यसका लागि अबको ६ महिनामा सबै काम सुरु हुने गरी काम अगाडि बढ्छ ।
अब यसको अध्ययन सुरु गर्दै टेन्डर आह्वान हुन्छ । दुई वर्षका लागि भनेर सम्झौता भए पनि कुनै पनि असहज परिस्थिति सिर्जना नभएको अवस्थामा तोकिएको समयमा भन्दा पहिले नै काम सम्पन्न गर्ने लक्ष्य टेलिकमले राखेको छ । तर, राजमार्गका कतिपय स्थानमा पीच हुन बाँकी रहेको र कतिपय स्थानमा त ट्रर्याक पनि खुल्न सकेको छैन । त्यसैले यो काम अति नै चुनौतीपूर्ण छ ।
यसमा एडीडीएस मार्फत भूमिगत फाइवर विस्तार गर्ने हो । सँगै अन्डरग्राउन्ड गर्न नमिल्ने अवस्थामा विद्युत प्राधिकरणसँग सहकार्य गरेर पोलमार्फत अप्टिकल फाइवर विस्तार गरेर जिल्ला सदरमुकाम, विकासका क्रममा रहेका शहरहरु, अस्पताल र स्कुलमासमेत सेवा विस्तार गर्ने योजना छ ।
टेलिकममा कर्मचारी कटौतीका लागि स्वेच्छिक अवकाश योजना तपाईको कार्यकालमा पनि निरन्तर रहन्छ कि यसमा पूर्णविराम लाग्छ ?
स्वेच्छिक अवकाश दिँदै कर्मचारी कटौती गर्ने योजना तीन चरणमा थियो । अहिलेसम्म दुई चरण कर्मचारीहरु कटौती भइसकेका छन् । अब तेस्रो चरणको काम अध्ययनको चरणमा छ । दुई चरणमा ८ सय ६ जना कटौती भइसकेका छन् । तेस्रो चरणका लागि भने फाइनल भइसकेको छैन ।
टेलिकमले लगानी विविधिकरण पनि गरिरहेको देखिन्छ । अहिले कुन-कुन जलविद्युतमा लगानी गरिरहेको छ र अब के-केमा लगानी गर्ने तयारी छ ?
त्रिशुली बी र अपर तामाकोशीमा टेलिकमको लगानी छ । अब अन्य परियोजनामा थप गर्ने लक्ष्य छ । यसबारे अध्ययन भइरहेको छ । लगानीको विषय निर्णय भइसकेको छैन ।
नेपाल टेलिकमको पहिलो महिला प्रमुखका रुपमा तपाईंले एउटा इतिहास त बनाइहाल्नुभयो, अब उपभोक्ता, कर्मचारी र समग्र मुलुकले नै सम्झिन सक्नेगरी टेलिकममा कस्ता काम गर्ने योजनामा हुनुहुन्छ ?
म महिला भएरै यो ठाँउमा आइपुगेको जस्तो मलाई लाग्दैन । म त खुल्ला प्रतिस्पर्धाबाट टेलिकम सुधार गर्न सक्ने क्षमता देखैकै कारण यो ठाउँमा आइपुगेकी हुँ ।
मेरो पहिलो योजना भनेको १ करोड ५० लाख ग्राहकलाई उपलब्ध गराइरहेको सेवालाई गुणस्तरीय बनाउनु हो । यसका लागि हामीले अप्टिमाइजेशनको प्रक्रिया सुरु गरिसकेको छौं । टेलिकमसँग पुराना र नयाँ दुबैखालका प्रविधि छन् । यसलाई सँगसँगै प्रयोग गरिरहेका छौं । जहाँ ग्राहकको बढी माग आउँछ, त्यही ठाउँबाट समस्या समाधान गर्दै सेवा विस्तारमा फोकस हुने मेरो योजना छ ।
उदाहरणका लागि जुन लोकेशनबाट डाटा प्रयोगकर्ताको चाप बढी हुन्छ र माग बढी आउँछ, त्यो ठाउँमा नयाँ प्रविधिका समान जडान गर्न थालिसकेका छौं । यसलाई तिब्रताका साथ अगाडि बढाउने हो ।
ट्रान्समिसनको बाटो साँघुरो छ, त्यसलाई पनि ग्राहकको चाप हेरेर फराकिलो बनाउँदै लैजाने काम सुरु भइसकेको छ । अहिले हामी अप्टिमाइजेशनको चरणमा छौं ।
पावरको सम्बन्धमा कुरा गर्दा पावरकै कारण कुनै ठाँउमा सिस्टम अफ भई ग्राहक समस्यामा आउन नदिने गरी काम भइरहेको छ । यदाकदा यस्तो अवस्था आयो भने तत्काल २४ घण्टाभित्रै पावर सिस्टममा समस्या नहुने गरी काम गर्ने व्यवस्थापन गरिसकेकी छु । यसका लागि मैले हाम्रा कर्मचारीलाई पूर्णरुपमा हामीसँग रहेको उपकरणलाई समेत अफ नहुने गरी सिस्टमलाई अन राख्न र त्यसले दिनपर्ने गुणस्तरमा समेत कमी आउन नदिन मनिटर गर्ने व्यवस्था गरेकी छु र निर्देशनसमेत भएको छ ।
टेलिकम यो ठाउँमा आइपुग्नुको प्रमुख कारण डेढ करोडभन्दा बढी ग्राहक हुनु नै ठूलो र सवल पक्ष हो । टेलिकमले उपलब्ध गराइरहेको सेवाहरुलाई जसोतसो थप गर्दै गुणस्तरीय बनाउँदै ग्राहकलाई खुसी बनाउनु मेरो प्राथमिकता हो । समस्याहरु त कहिलेकाँही आइरहन्छन् । यो सेवाप्रदायक सबैमा आउने समस्या हो । तर, हामीले ग्राहकलाई जेजति सेवा र सुविधा दिएका छौं, त्यसमा उनीहरु खुसी नै छन् र हामीप्रति विश्वास छ भने मैले बुझेकी छु ।